هر آنچه باید درباره اتلتیک بیلبائو بدانید

کارزار لیگ قهرمانان ما سه‌شنبه در بیلبائو آغاز می‌شود؛ جایی که به مصاف اتلتیک بیلبائو خواهیم رفت. با وجود تاریخچه پرافتخار هر دو باشگاه، این دیدار نخستین مواجهه رسمی ما در رقابت‌های اروپایی خواهد بود.

پیش از بازی، نگاهی داریم به تاریخچه باشگاه باسکی، سنت‌ها، ورزشگاهی که در آن بازی خواهیم کرد و ستاره‌های کنونی‌شان:

تاریخچه

اتلتیک بیلبائو با پیشینه‌ای غنی در فوتبال، در سال ۱۸۹۸ تأسیس شد. شیرها به خاطر سیاست معروف کانتِرا شناخته می‌شوند؛ قانونی که از سال ۱۹۱۱ تاکنون تنها اجازه جذب بازیکنانی بومی یا پرورش‌یافته در منطقه بزرگ باسک را داده است. این تیم از بنیان‌گذاران لالیگا در سال ۱۹۲۸ بود و پیش از آن ۹ بار در کوپا دل‌ری به قهرمانی رسیده بود.

اتلتیک در سال‌های ابتدایی لالیگا بر رقبا مسلط شد و پیش از جنگ داخلی اسپانیا چهار بار قهرمان شد؛ در دورانی که فرد پنتلند انگلیسی هدایتشان را برعهده داشت. در دهه ۱۹۴۰ نیز با درخشش تلما زارا، مهاجم افسانه‌ای که ۳۳۵ گل برای باشگاه زد، به افتخارات بیشتری رسیدند. (در تاریخ لالیگا تنها لیونل مسی و کریستیانو رونالدو بیش از او گل زده‌اند.)

از دهه ۱۹۵۰ به بعد جام‌ها کمتر شدند، هرچند یک دوره طلایی کوتاه با مربیگری خاویر کلمنته رقم خورد که شامل دو قهرمانی متوالی لیگ بود؛ آخرین آن‌ها در فصل ۱۹۸۳/۸۴.

اتلتیک یکی از تنها سه باشگاه اسپانیا است که هرگز از لالیگا سقوط نکرده‌اند (در کنار بارسلونا و رئال مادرید)، هرچند در قرن ۲۱ چند بار تا آستانه سقوط هم رفتند. در سال ۲۰۱۲، مارسلو بیلسا تیم را به فینال لیگ اروپا رساند، جایی که برابر اتلتیکو مادرید شکست خوردند. این نزدیک‌ترین تجربه به افتخار اروپایی پس از شکست مقابل یوونتوس در فینال جام یوفا ۱۹۷۶/۷۷ بود.

ورزشگاه

ما در سن مامس به مصاف اتلتیک خواهیم رفت. ورزشگاهی که از سال ۲۰۱۳ در محل استادیوم قدیمی ساخته شده است. ورزشگاه قبلی از سال ۱۹۱۳ مورد استفاده قرار داشت و میزبان جام جهانی ۱۹۸۲ بود؛ جایی که انگلیس فرانسه، چکسلواکی و کویت را شکست داد.

استادیوم جدید ظرفیتی معادل ۵۳,۳۳۱ نفر دارد و هفتمین ورزشگاه بزرگ اسپانیا و بزرگ‌ترین در منطقه باسک محسوب می‌شود. مشابه آلیانتس آرنای مونیخ، نمای بیرونی نورانی دارد، جوایز معماری متعددی کسب کرده و مشرف به رود نِرویون است که از دل بیلبائو می‌گذرد.

سن مامس تاکنون میزبان چندین رویداد مهم بوده است؛ از جمله فینال لیگ اروپا ۲۰۲۵ که تاتنهام در آن منچستریونایتد را شکست داد، فینال لیگ قهرمانان زنان ۲۰۲۴، فینال جام قهرمانان راگبی اروپا در ۲۰۱۸ که دیدار لینستر و راسینگ ۹۲ با حضور ۵۲,۲۸۲ تماشاگر رکورد بیشترین حضور در ورزشگاه را ثبت کرد و همچنین فینال لیگ اروپا ۲۰۲۶ نیز قرار است در سن مامس برگزار شود.

سرمربی

ارنستو والورده یک اسطوره برای اتلتیک بیلبائو محسوب می‌شود. این مربی ۶۱ ساله شش سال برای این باشگاه بازی کرد و پیش‌تر در تیم‌های آلاوس، اسپانیول و بارسلونا نیز سابقه داشت. پس از بازنشستگی در سال ۱۹۹۷، به‌عنوان دستیار مربی به اتلتیک بازگشت و در سال ۲۰۰۲ هدایت تیم دوم باشگاه را بر عهده گرفت. تنها پس از یک فصل، به نیمکت تیم اصلی ارتقا یافت و نخستین دوره مربیگری‌اش را آغاز کرد.

او در سال ۲۰۰۵ جدا شد، اما در سال ۲۰۱۳ دوباره به شیرها بازگشت. طی چهار سال حضور، توانست تیم را به لیگ قهرمانان برساند و سپس اولین جام باشگاه پس از ۳۱ سال، یعنی سوپرکاپ اسپانیا را فتح کند. والورده در سال ۲۰۱۷ رفتنی شد، اما پیش از آن با ۳۰۶ بازی، رکورددار طولانی‌ترین دوران مربیگری در تاریخ باشگاه شد.

پس از آن، سه سال هدایت بارسلونا را تجربه کرد و سپس در سال ۲۰۲۲ برای سومین بار روی نیمکت اتلتیک نشست. او در فصل ۲۰۲۳/۲۴ آخرین جام باشگاه را کسب کرد؛ جایی که اتلتیک در فینال کوپا دل‌ری، مایورکا را در ضربات پنالتی شکست داد. این بیست‌وچهارمین قهرمانی‌شان در کوپا دل‌ری بود؛ آماری که آن‌ها را پس از بارسلونا در جایگاه دوم پرافتخارترین تیم‌ها قرار می‌دهد.

فصل گذشته

پس از آن قهرمانی در جام حذفی، اتلتیک در لالیگا نیز پیشرفت داشت و با کسب رتبه چهارم، بهترین جایگاه خود از فصل ۲۰۱۳/۱۴ را به دست آورد و دوباره به لیگ قهرمانان بازگشت. شیرها در طول فصل تنها ۶ بازی در لیگ را باختند و ۷۰ امتیاز جمع کردند؛ پایه موفقیت آن‌ها عملکرد عالی در خانه بود، جایی که تنها یک شکست (۲-۰ مقابل رئال مادرید) داشتند. همچنین با ۴۲ گل زده در سن مامس، یکی از بهترین خطوط حمله خانگی لیگ را ثبت کردند.

قهرمانی در کوپا دل‌ری ۲۰۲۴، سهمیه لیگ اروپا را هم برایشان تضمین کرده بود؛ انگیزه‌ای مضاعف چون فینال در ورزشگاه سن مامس برگزار شد. آن‌ها مرحله گروهی را با تنها یک شکست در جایگاه دوم به پایان رساندند و سپس رم و رنجرز را حذف کردند، اما در نیمه‌نهایی با شکست سنگین ۷-۱ در مجموع برابر منچستریونایتد، از رسیدن به فینالی خانگی مقابل تاتنهام محروم شدند.

ترکیب تیم

همان‌طور که اشاره شد، ترکیب اتلتیک بیلبائو کاملاً متشکل از بازیکنان باسکی‌تبار است و ستاره اصلی آن‌ها نیکو ویلیامز به شمار می‌رود؛ بازیکنی که در فینال یورو ۲۰۲۴ مقابل انگلیس گل زد و تاکنون در ۳۰ بازی ملی برای اسپانیا ۶ گل به ثمر رسانده است. برادر بزرگ‌ترش، ایناکی ویلیامز، بازوبند کاپیتانی را بر بازو می‌بندد و فصل گذشته در تمام رقابت‌ها روی ۱۸ گل و پاس گل نقش داشت.

درون دروازه، اونای سیمون حضور دارد که همراه اسپانیا فاتح یورو ۲۰۲۴ شد و عنوان بهترین دروازه‌بان لالیگا را نیز کسب کرد. خط دفاعی هم تجربه بالایی دارد؛ از جمله بازگشت ایمریک لاپورته به خانه پس از سال‌ها حضور در منچسترسیتی و النصر، و همچنین حضور یوری برچیچه و اینیگو لکوه به‌عنوان کاپیتان‌های دوم تیم.

در خط میانی، اوایان سانست فصل گذشته بهترین گلزن تیم بود و با ۱۷ گل بهترین آمار دوران حرفه‌ای‌اش را ثبت کرد. در نقل‌وانتقالات تابستانی، علاوه بر بازگشت لاپورته، فعالیت زیادی نداشتند؛ تنها خسوس آرسو از اوساسونا با قراردادی ۱۰ میلیون پوندی به‌عنوان مدافع راست اضافه شد و رابرت ناوارو وینگر راست نیز پس از جدایی از مایورکا به‌صورت آزاد پیوست.

عملکرد در این فصل

بیلبائو پس از گذشت چهار هفته در رده سوم لالیگا قرار دارد. روند خوب‌شان شنبه گذشته با شکست ۱-۰ مقابل آلاوس در سن مامس متوقف شد؛ دیداری که نیکو ویلیامز به دلیل مصدومیت از ناحیه لگن غایب بود.

شروع فصل اما بسیار امیدوارکننده بود: پیروزی ۳-۲ برابر سویا، جایی که نیکو ویلیامز یک گل زد و دو پاس گل داد و رابرت ناوارو در اولین بازی‌اش گل برتری را در دقایق پایانی به ثمر رساند. سپس با گل پنالتی سانست، ۱-۰ رایو وایه‌کانو را شکست دادند. در تنها بازی خارج از خانه تا امروز نیز، ۲-۱ رئال بتیس را مغلوب کردند.

قرعه لیگ قهرمانان برای آن‌ها پرهیجان بود: در خانه میزبان آرسنال، قره‌باغ، پاری‌سن‌ژرمن (مدافع عنوان قهرمانی) و اسپورتینگ لیسبون خواهند بود و خارج از خانه باید به مصاف دورتموند، نیوکاسل، اسلاویا پراگ و آتالانتا بروند.

رویارویی‌های قبلی

دیدار سه‌شنبه اولین تقابل رسمی تاریخ دو تیم خواهد بود. بااین‌حال، تنها ماه گذشته در چارچوب امارات کاپ در لندن به مصاف هم رفتیم. آن روز با گل ویکتور یوکرش روی ارسال مارتین زوبیمندی پیش افتادیم، سپس بوکایو ساکا تنها دو دقیقه بعد اختلاف را دو برابر کرد. در نهایت، کای هاورتس در دقایق پایانی با یک فرار و ضربه‌ای دقیق گل سوم را زد تا ما با پیروزی ۳-۰ قاطعانه فصل جدید را کلید بزنیم.