شکست جسورانه یا پیروزی محطاتانه...؟!

در اولین بازی از دور رفت مرحله نیمه نهایی لیگ قهرمانان اروپا ، تیم اینترمیلان ایتالیا شبی به یادماندنی را برای هواداران خود در ورزشگاه خانگی اش یعنی جزپه ماتزا (سن سیرو) رقم زد و مدافع عنوان قهرمانی را با نتیجه جالب توجه سه بر یک شکست داد تا آبی و اناری پوشان ایالت کاتالان در آستانه حذف قرار بگیرند. این پیروزی وقتی ارزشمندتر می شود که بدانیم تیم بارسلونا در تمام رقابت های این فصل در جام های مختلف تنها سه شکست را متحمل شده است و به جز این سه مسابقه هیچ تیمی حتی رئال مادرید با تمام ستارگانش قادر به شکست این تیم نبوده است.همچنین اینتر در این فصل تنها تیمی بوده است که موفق به شکست بارسلونا با اختلاف بیشتر از یک گل شده است!!! بنابراین می توان گفت که آقای خاص و شاگردانش حتی در صورت باخت در بازی برگشت و حذف از دور رقابت ها نیز کار بزرگی را در میلان انجام داده اند.
اما بارسلونا با حذف آرسنال در دور قبل موفق به راه یابی به مرحله نیمه نهایی شده است و موضوع مورد بحث ما در اینجا که می خواهیم به آن بپردازیم بررسی بازی اینتر-بارسلونا در مقایسه با بازی رفت آرسنال-بارسلونا است تا بتوانیم نگاهی دقیق تر به انواع سبک ها و تفکرات فوتبال روز دنیا و علل موفقیت یا عدم موفقیت هریک از این سبک ها و تفکرات داشته باشیم.
در این دو مسابقه تیم سرار هجومی بارسلونا با مربی جوانش در برابر دو مربی بزرگ و شناخته شده و صاحب سبک قرار گرفت که با توجه به شرایط بازی های حذفی می توان گفت مورینیو در قیاس با همتای خود در تیم آرسنال ، عملکرد موفق تری از لحاظ نتیجه داشته است. چراکه نتیجه مساوی 2-2 در خانه به هیچ وجه نتیجه مطمئنی برای آرسن ونگر نبود و او باید در بازی برگشت در نیوکمپ به میدان میرفت. این بازی ها از دیدگاه های مختلفی قابل بررسی است که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم:

تفاوت تفکرات فنی و فلسفه بازی ونگر و مورینیو وهمچنین نقشه بازی

با توجه به این که نوع سبک بازی ارسنال و بارسلونا بسیار به هم نزدیک است و هر دو تیم ابتدا در فکر تملک توپ هستند تا پس از آن برنامه های هجومی خود را پیاده سازی کنند ، بسیاری از کارشناسان براین باور بودند که در تقابل این دو تیم تیمی که کمتر به دنبال توپ بدود برنده بازی خواهد بود. آرسن ونگر در این بازی همچنان بر سبک و روش بازی تیم خود در طول فصل پافشاری کرد و قصد داشت با ارائه یک بازی تهاجمی بر بارسلونا غلبه کند و در واقع معتقد بود که قدرت تهاجمی و حفظ توپ آرسنال می تواند بیشتر و بهتر از بارسلونا باشد که البته در عمل چنین نشد. با توجه به بازیکنانی که در دو تیم حضور دارند و تفاوت تجربه آنها نیز این مساله دور از انتظار نبود. اما نکته قابل توجه دیگر در مورد این موضوع روش دفاعی بود که توسط ونگر در برابر بارسلونا اتخاذ شد. دفاع منطقه ای. آرسن ونگر در مصاحبه های قبل و پس از بازی به نکته اشاره کرد که ما سعی می کنیم تا با دفاع منطقه ای فضاهای بازی را از تیم بارسلونا بگیریم. اما در طول بازی به خصوص در نیمه اول فضاها به بهترین شکل ممکن در اختیار بارسبونا قرار گرفت که البته این مساله می تواند دو علت متفاوت داشته باشد: عدم موفقیت بازیکنان ارسنال در پیاده سازی صحیح دفاع منطقه ای و یا کارساز نبودن این نوع دفاع در برابر تیمی هجومی مثل بارسلونا.
اما مورینیو شیوه ای متفاوت را در پیش گرفت. سبک تدافعی و بازی نزدیک و فشرده فوتبال ایتالیا به همراه تفکرات تدافعی و بازی بسته مورینیو که بیشتر مبتنی بر ضدحمله و استفاده بهینه از کمترین تعداد حمله و زمان تملک توپ است باعث شد تا بارسلونا در برابر یک مانع سخت برای ارائه بازی زیبا و تهاجمی و انجام حرکات ترکیبی خود قرار بگیرد.البته این نکته را نباید نادیده گرفت که مورینیو با تجربه دو بازی مقابل بارسلونا در مرحله گروهی رقابت های فصل جاری پا به این میدان گذاشته بود و این مساله کمک خوبی برای برنامه ریزی راجع به این بازی به وی کرد.
اینتر موفق شد به خوبی فضاها را از تیم بارسلونا بگیرد هرچند که دیدیم مردان کاتالان حتی در تنگ ترین فضاها هم حرکات ترکیبی و پاسکاری های سریعی انجام می دادند اما نکته مهم اینجا بود که شاگردان مورینیو در اکثر موارد اجازه کامل شدن حرکات تمرین شده آبی اناری پوشان را نمی دادند و البته اگر هم موفق نمی شدند در نهایت جولیو سزار بود که راه توپ را می بست و اهمیت یک دروازه بان مطمئن اینجا مشخص می شود. هرچند که آلمونیا در بازی رفت در برابر بارسا عملکرد خیره کننده ای در نیمه اول داشت اما اشتباه او روی گل دوم ضربه بزرگی برای جوانان ونگر بود و پر واضح است در چنین بازی های بزرگی حتی یک اشتباه می تواند بسیار کشنده باشد.
شناسایی درست نقاط ضعف و قدرت تیم بارسا کاری بود که ونگر و مورینیو هر دو به خوبی انجام دادند اما در استفاده از این نقاط ضعف و قوت مورینیو موفق تر بود.البته این موضوع از دو دیدگاه قابل بررسی است. اول اینکه مورینیو برای استفاده از نقاط ضعف و خنثی کردن نقاط قوت بارسلونا ابزار بهتر و مناسب تری در اختیار دارد. چنانچه می بینیم در اینتر بازیکنان فیزیکی و تدافعی بسیار بیشتر وجود دارند ، مانند کامبیاسو ، استنکوویچ ، موتا و . . . ، اما این در حالی است که در آرسنال حتی مدافعان هم هجومی هستند که از این دست می توان به بازیکنانی نظیر کلیچی و سانیا و ورمالنی اشاره کرد که به تنهایی 10 گل برای تیمش به ثمر رسانده است و این برای یک مدافع میانی آماری فوق العاده است. و البته این موضوع به فلسفه دو باشگاه و شاید دو مربی برمی گردد که آرسنال از زمان حضور ونگر همواره یک تیم هجومی بوده اما اینتر ذاتا تیمی تدافعی است و مورینیو نیز از زمان حضورش همین سبک را توسعه داده است. دیدگاه دوم اینکه مربیان این دو تیم هریک نگاهی متفاوت به نقشه بازی تیم خود در برابر حریفان مختلف دارند. ونگر معتقد است که همواره باید به بازی تیم خود فکر کرد و تمام تمرکزش بر تقویت نقاط قوت تیم خود است تا حریفان موفق به خنثی کردن این نقاط قوت نشوندو در واقع سیستم و تاکتیک تیمی خود را بیشتر مبتنی بر نقاط قوت تیم خود در حمله طراحی می کند نه نقاط قوت تیم حریف. بنابراین تیم آرسنال در اکثر بازی ها با یک سیستم ثابت بازی می کند که در این فصل 3-3-4 بوده است. اما در سویی دیگر خوزه مورینیوی پرتغالی دقیقا عکس این نظر را دارد. مورینیو بیشتر به آنالیز نقط قوت تیم حریف می پردازد و ابتدا سعی در خنثی کردن و از بین بردن قدرت حریف در حمله دارد تا پس از آن بتواند از نقاط ضعف حریف خود استفاده کرده و به گل برسد.بنابراین این مربی تقریبا در هر مسابقه سیستمی متفاوت را با توجه به سیستم و نوع بازی حریف خود اتخاذ می کند.و این موضوع در بازی اینتر با بارسلونا کاملا مشهود بود. در این بازی اینتر با سه هافبک تدافعی به مبدان رفت که در این سیستم یک بازیکن خلاق و طراح مثل اشنایدر هلندی بین این سه هافبک دفاعی و دو مهاجم نوک تیمش بازی می کرد. جالبتر اینکه مورینیو از یک مهاجم به عنوان یکی از سه هافبک دفاعی خود استفاده کرده بود. گوران پاندف مقدونیه ای در سمت چپ خط میانی و کاملا رو به عقب بازی می کرد و تنها در ضدحملات به خطوط جلویی اضافه می شد. همان طور که می دانیم این بازیکن یک مهاجم سرعتی است و سمت چپ خط میانی و دفاعی اینتر جایی است که لیونل مسی در آن منطقه مترصد فرصتی است تا تیم حریف را به بند بکشد. حضور پاندف بهع عنوان یک بازیکن سرعتی در سمت چپ شاید به این دلیل بود که او با استفاده از سرعتش به کمک زانتی باتجربه مسی را مهار کند و در عین حال از فضای پشت سر دنی آلوز که نفوذهای پرتعدادی را دارد استفاده کرده و فرصت گلزنی ایجاد کند.. و البته  این حربه در سمت راست نیز توسط تیگوموتا و مایکون به کار گرفته شد با این تفاوت که موتا به اندازه پاندف سریع نیست و با خصوصیات تدافعی خود به کامباسو هم برای محو کردن ژاوی از بازی کمک می کرد. در واقع مورینیو می دانست که اگر ژاوی و بازیکنان کناری بارسلونا را کنترل کند می تواند برنده بازی باشد چرا که بیشترین قدرت حمله بارسلونا در نفوذ دو بال کناری خط حمله این تیم از حناحین است و طراحی تمامی این حملات نیز بر عهده ژاوی است. و البته نباید از تحرک و بازی مثال زدنی اشنایدر هم به راحتی گذشت چرا که در عین تاثیر مثبت در بازی اینتر ، آزادی عمل را از بوسکتس و کیتا تا حد زیادی صلب کرد. از طرفی حضور هافبک های فیزیکی مانند موتا و کامبیاسو و البته استنکوویچ که در ادامه بازی وارد زمین شد کار را برای هافبک های نسبتا ظریف تر بارسا سخت کرد. شاید حضور بازیکنی با توان بدنی و قدرت یحیا توره می توانست اوضاع را کمی به نفع بارسا تغییر دهد اما اصرار گواردیولا بر استفاده از سرجیو بوسکتس -شاگرد سابقش در تیم جوانان بارسلونا- به عنوان هافبک دفاعی باعث شده تا یحیا توره علی رغم بازی های موثرش و حتی گلزنی در هفته های اخیر تنها وقتی فرصت بازی پیدا کند که دو نفر از چهر هافبک دیگر بارسلونا یعنی ژاوی ، اینیستا ، کیتا و بوسکتس مصدوم یا محروم باشند.
داشتن برنامه برای تک تک لحظات بازی و تعادل در دفاع و حمله-حتی در چینش بازیکنان- را می توان از دیگر عوامل موفقیت تیم اینتر دانست.آنها به موقع حمله و به موقع دفاع می کردند. حتی در زمانی که بازی را یک بر صفر عقب بودند نیز بی محابا همگی به سمت دروازه بارسلونا حمله نمی کردند و همچنان برنامه تاکتیکی از قبل برنامه ریزی شده خود را پیاده می کردند.

اما در کل به نوعی نمی توان هیچ کدام از این دو مربی صاحب سبک را زیر سوال برد چرا که یکی جسورانه شکستخورد و دیگری محتاطانه پیروز شد (البته ارسنال در بازی رفت 2-2 به تساوی رسید اما چنین نتیجه ای در خانه و در بازی های حذفی نوعی شکست محسوب می شود و جبرانش در خانه تیمی مثل بارسا بسیار مشکل است) جسارت آرسن ونگر و بازی تهاجمی و تماشاگر پسند تیم او بسیار قابل تحسین است و البته اصل و فلسفه بازی فوتبال نیز بر بازی تهاجمی و لذت بازیکنان و تماشاگران از آن بنا شده است. اما با توجه به سرمایه گذاری های کلان امروز دنیا روی تیم های مختلف فوتبال به خصوص در اروپا کسب نتیجه بسیار مهم است و  خوزه مورینیو کسی است که کسب نتیجه را بر ارائه بازی زیبا ارجعیت داد و مسئولیت زیبا بودن آن بازی را بر عهده بارسلونا گذاشت.

مسائل غیر فنی و حاشیه ای

اما در کنار تمام مواردی که ذکر شد موضوعات دیگری وجود دارد که نمی توان آنها را در نتیجه های رقم خورده در این بازی ها بی تاثیر دانست. در ابتدا باید به مصدومیت اشاره کرد. ارسنال در بازی رفت با بارسلونا از همان ابتدا از حضور بهترین مهاجم تیم خود یعنی رابین ونپرسی بی بهره بود و در ادامه نیز آرشاوین و گالاس و فابرگاس را به دلیل مصدومیت در همان بازی از دست داد و در بازی برگشت هم حدود شش بازیکن اصلی خود را در ترکیب نداشت. البته بارسلونا نیز هافبک خوش نقش خود اینیستا را در اختیار نداشت. نکته دیگر اشتباهات داوری است که البته در تمام بازی ها وجود دارد اما به هر حال اگر خطای اشنایدر به روی آلوز در محوطه جریمه اینتر پنالتی اعلام می شد حالا اوضاع بسیار متفاوت تر بود.
مساله دیگر سفر بازیکنان بارسلونا با اتوبوس از شهر بارسلون به میلان است که به علت دود حاصل از آتشفشان ایسلند انجام شد و خستگی این سفر طولانی با اتوبوس به طور حتم تاثیری هرچند کم بر کیفیت بازی بازیکنان بارسلونا داشته است.

در پایان باز هم این نکته قابل ذکر است که هدف این مقاله مقایسه آرسن ونگر و خوزه مورینیو و برتری دادن تفکرات فنی یکی از این دو بر دیگری نبوده است و تنها به بیان و تفسیر تفکرات فنی این دو مربی بزرگ که دو سبک مختلف از فوتبال است پرداخته شد. و البته هرکدام نیز طرفدارن خاص خود را دارند. مقایسه این دو سبک متفاوت بیشتر بر عهده خوانندگان عزیز با توجه به سلایق شخصی آنهاست.بدیهی است بسیاری از ما به علت تعلق خاطری که به آرسن ونگر و تیم آرسنال داریم سبک او را بیشتر بپسندیم و چه بسا به دلیل علاقه به این سبک و تفکر تهاجمی از طرفداران آرسنال هستیم.