قهرماني اروپا در ســــراب

«اين مارا متوقف نمي كند. ما بر مي گرديم و فصـــل بعد فاتح اين تورنمنت مي شويم. آرسنال 115 سال قدمت دارد و هرگز آن را نبرده. ما در مسير مناسبي حركت مي كنيم و تيم مان به اندازه كافي براي بردن آن خوب است. ما فاصله زيادي از آن نداريم.» آرسن ونگر پس از حذف از ليگ قهرمانان اروپا ، فصل 2001-2002

«ميـــراژ» (به معني سراب) كلمه اي فرانسوي است كه وارد دايره لغات انگليسي شده ، چيزي كه سوسو مي زند ولي هرگز نمي توانيد به آن برسيد؛ چيزي كه اطمينان داريد واقعيت ندارد. ده سال از زماني كه ونگر با قاطعيت گفت قاره را فتح خواهد كرد مي گذرد ولي هنوز او و آرسنال به دنبال تكميل اين مأموريت هستند. جام قهرماني نقره اي اروپا ســـوســـو مي زند ، ولي هنوز دور از دسترس است، يك ميراژ .

آرسنال از نظر هوادار، ثروت ، سابقه و استمرار در بالاترين سطح فوتبال مدرن، شايد بزرگترين باشگاهي است كه هنوز قهرمان اروپا نشده. ونگر همراه بيل شانكلي، قطعاً بزرگترين مربياني هستند كه در رسيدن به اين هدف ناكام بوده اند. اين ايراد بزرگي است و چيزي نيست كه ونگر به سرعت بپذيرد. مردي كه عاشق مباحثه در هر زمينه اي است، وقتي صحبت از ناكامي اش در قهرماني اروپا به ميان مي آيد به طور آشكاري در حرف هايش محتاط مي شود و تنها مي گويد : «البته جاي خالي آن در كارنامه ام خالي است، ولي نگران نباشيد. انگيزه من براي اضافه كردن آن به كارنامه ام، كمتر از بازيكنان ام نيست.»

ولي كافيست كمي تحريك شود؛ سـر الكس فرگوسن قهرماني اروپا را به عنوان مهــر تأييد بر كارنامه مربيگري اش مي داند، ونگــر چطور؟ او شانه بالا مي اندازد و مي گويد: « نمي دانم. من نمي خواهم آن را از دست بدهم و براي بردن آن به سختي تلاش مي كنيم. ما خيلي خيلي به آن نزديك شده بوديم‌، شش سال پيش ما فقط 30 دقيقه با آن فاصله داشتيم. بنابراين سعي مي كنيم از اين 30 دقيقه هم عبور كنيم.

منظور از «30 دقيقه شش سال پيش» زمان باقيمانده به پايان فينال 2006 بود كه بارسلونا هنريك لارسن را به زمين فرستاد تا بازي به نفع آنها تغيير كند. ونگر به اندازه كافي به آن ناكامي در گام هاي آخر فكر كرده تا آن شكست را با جزئياتش به خاطر بياورد. فرگوسن، دشمن قديمي ونگر اما ناگهان به عنوان بزرگترين حامي سرمربي فرانسوي وارد مي شود و مي گويد: «قهرماني در اروپا آسان نيست. 13 سال طول كشيد تا به آن برسم و براي دومي هم 9 سال انتظار كشيدم.» او حتي روزنامه نگاران منتقد ونگر را «عيب جــو» مي خواند.

ونگــر هم حالا درباره جنگ هاي رواني سابقش با فرگوسن با خــنده مي گويد: «من هميشه روي چيزي تمركز مي كنم كه مهم است و آن چيزي است كه درون زمين اتفاق مي افتد. بقيه مسائل هم خوب است، مثل درخت كريسمس مي ماند، مي دانيد....» او درباره جنگ لفظي فرگوسن و بنيتس مي گويد: « نگــاه من به آنها مثل شماست و برايم جالب است. يكي اين مي گويد و يكي آن» او اضافه مي كند كه رابطه اش با فرگوسن هميشه محترمانه بوده.

آنچه موجب ناكامي ونگر در سال هاي اخير در اروپا شده؛ دفاع پر نوسان، سستي تاكتيكي ، ضعف قدرت تمام كنندگي و كمبود پشتوانه بازيكن. ولي فرگوسن توانست اين مشكلات را برطرف كند و به نظر مي رسد ونگر اين كار را نكرده.

كمبود بازيكن

اولين تجربه ونگر با آرسنال در ليگ قهرمانان اروپا در فصل 99-1998 بود (او در فصل 94-1993 توانسته بود با موناكو به نيمه نهايي برسد) و آنها در مرحله گروهي پس از شكست در بازي خانگي مقابل لانس حذف شدند، در مسابقه اي كه كريستوفر ره مهاجم بود و استفن هيوز و رمي گارد در خط مياني بازي مي كردند. ونگر ، يان رايت را فروخته بود تا خون تازه به رگ هاي تيم تزريق كند، به دليل نخريدن بازيكنان مناسب مورد انتقاد قرار گرفت و يكي از كارشناسان گفت: «اگر آرسنال مي خواهد در بالاترين سطح رقابت كند، ونگر نبايد در مورد خريدهاي جديد سخت گير باشد.»

ولي آيا چيزي تغيير كرده؟ هــواداران بدبين آرسنال مي گويند نـــه‌. يك دهــه بعد تيم آنها مي خواهد براي مقابلــه با وين روني و برباتوف از سيلوستره استفاده كند و كايرون گيبس 18 ساله كه تنها يك بار در ليگ قهرمانان در تركيب اصلي بوده، مامور مهار كريستيانو رونالدو است ! بحــران مصدوميت آرسنال بدتر از يونايتد نيست ولي فرگوسن كمبودهاي تيمش را با تيمي كه ونگر به عنوان تمجيد آن را قوي تريــن گروه بازيكنان تاريخ فوتبال انگلستان مي داند، پر مي كند !

بعنوان يك فارغ التحصيل اقتصــاد و بازيكن نيمه وقت مولوز، ونگر براي ديدن فينال اروپا در سال 1975 به پاريس رفت و شاهد بود كه استحكام بايرن مونيخ بر ليدز يونايتد چربيد. معمولاً تجربيات جــواني ، شخصيت را شكل مي دهند ولي ظاهراً ونگر آن درس را فراموش كرده . معمولاً برخي شرايط خاص، ناكامي هاي آرسنال در اروپا را كمرنگ مي كند. غيبت دنيس برگ كمپ در بازي خارج از خانه به دليل ترس از پرواز، انجام بازي هاي خانگي در ومبلي بين سال هاي 2000-1998 . با اين وجود استحكام، ويژگي دائمي تيم آرسنال در اين سال ها نبوده. در فصل 2001-2000 در آستانه يك نيمه نهايي تمام انگليسي مقابل ليدز، آنها در والنسيا با گل دير هنگام جــان كاروي تنومند مغلوب و حذف شدند. در فصــل 2002-2001 تيري آنري يك پنالتي را از دست داد و استپانوفس در نبرد با والرون مغلوب شد تا اولين شكست آرسنال در ليگ قهرمانان در هايبوري ثبت شود و دپــور اين تيم را كنار بزند.

در سال 2007-2006، تيم متوسط آيندهوون در مجموع دو مسابقه و به لطف گل آلكس با ضربه سر آنها را حذف كرد ولي فصل 2004-2003 قطعاً بهترين فرصت قهرماني بود؛ تيمي كه در كل فصــل ليگ برتر 17 بازي قبلي مقابل چلسي نباخته بود در حالي كه در هايبري با يك گل پيش بود به تيم رانيري اجازه داد برگردد و با نتيجه 2 بر يك پيروز شود تا در يك چهارم نهايي حذف شود. فصــل گذشته در همان مرحــله، آرسنال شش دقيقه تا صعود فاصله داشت ولي دو گل از ليورپول دريافت كرد.

او در مقايسه با تيم سال 2006 كه به قهرماني بسيار نزديك شده بود، مي گويد: «اين تيم جوان تري است، ولي شايد آنها باثبات تر باشند و شكست دادنشان دشوار تر باشد.»

قطعاً فرگوسن هم باور دارد كه آرسنال «تيـــم فوق العاده اي» است. او تنها كسي است كه تجربه بازي هاي اروپايي بيشتري نسبت به ونگر دارد ولي در حالي كه او با آسودگي در جمع 10 مربي برتر ليگ قهرمانان اروپا از نظر درصد بازي هاي برده است، ونگر در اين جمع جايي ندارد. مربيان فراموش شده اي مانند توي بارتون، امريچ يني و ليوپكو پترويچ جام قهرماني اروپا را بالاي سر برده اند، در حالي كه ونگـــر در اروپا به جام هاي كوچكتــر از آن هم نرسيده و در فينال جام يوفا و جام برندگان جام هم مغلوب شده است. در هيچكدام از اين ميادين، ونگــــر شايســــته نبـــوده اســــت ولي چيزي كه يـــك نفـــر شايستگي آن را داشته ، بسيار فــــرار اســــت، درست مانند «ميــــــراژ».